LOMBROSO REDIVIVUS?

The Italian psychiatrist and professor of “criminal anthropology” Cesare Lombroso believed a person’s face could reveal evidence of a predisposition to criminal behaviour. Enlisting photography in support of his theories, he assembled an extensive collection of photographic portraits of criminals in Italian and German prisons, hoping to deduce from them those characteristics which would identify social deviants through appearance alone. In his book L’homme criminel (Paris, 1887), he concluded that “we can now ascertain – with ease, simply by holding up a photograph – that among criminal men the predominant features are a massively developed jaw, sparse beard, hard eyes, thick hair and, secondarily, sticking-out ears, receding brow, a squint, and a misshapen nose”. His later descent into the wilder fields of racist eugenics and Social Darwinism helped discredit his views, but though there was clearly no scientific basis to Lombroso’s speculations, photography inevitably became an important tool of criminology, detection and, in the wrong hands, repression.

The idea that a person’s photograph can tell you anything much about their morality is of course suspect. Nevertheless… The mug shots above, which I first came across on (Notes on) Politics, Theory & Photography, are of members of a Christian fundamentalist terrorist group called Hutarees. Based in the state of Michigan, they were arrested in March 2010 for, according to the New York Times, “plotting to kill law enforcement officers in hopes of inciting an antigovernment uprising”. The Hutaree website speculates, amongst other interesting concepts, that the Antichrist appeared on January 1st, 2007, and that his name is Javier Solana, then NATO Secretary General and later Secretary-General of the European Union.

Looking at these portraits, what comes almost automatically to mind is the Lombrosian term “moral imbecile”. And yet context is, as always, paramount. How civilised would any of us look in a US law-enforcement mug shot? Indeed, simply examine the photograph in your driving license, passport or identity card and ask yourself how it could look on a wanted poster. To balance the possibly unfair police mug shots, however, consider a photograph of the same group chosen by themselves and posted prominently on their website, file name “happy pics”:

 

Ο Ιταλός ψυχίατρος και καθηγητής εγκληματολογίας Cesare Lombroso πίστευε πως η προδιάθεση για εγκληματική δραστηριότητα ζωγραφίζεται στο πρόσωπό του ανθρώπου. Επιστρατεύοντας τη φωτογραφία για να στηρίξει τη θεωρία του, δημιούργησε συλλογή από χιλιάδες φωτογραφικά πορτραίτα φυλακισμένων στη Γερμανία και την Ιταλία, ελπίζοντας να ανακαλύψει ποια ακριβώς χαρακτηριστικά σφραγίζουν το πρόσωπο εν δυνάμει αντικοινωνικών ατόμων. Στο βιβλίο του Ο εγκληματίας άνδρας (Παρίσι, 1887), συμπέρανε πως “μπορούμε πια πολύ εύκολα, κοιτάζοντας απλώς μια φωτογραφία, να βεβαιωθούμε ότι στη τάξη των εγκληματιών επικρατούν τα υπερτροφικά σαγόνια, τα αραιά γένια, τα σκληρά μάτια και τα πυκνά μαλλιά…”. Η μετέπειτα ενασχόληση του με τον ρατσισμό, το ευγονισμό και τον κοινωνικό δαρβινισμό βοήθησαν στο να πέσουν σε ανυποληψία οι θεωρίες του, η φωτογραφία όμως εδραιώθηκε ως βασικό εργαλείο της αστυνομικής έρευνας, της εγκληματολογίας και, σε λάθος χέρια, της καταπίεσης.

Η ιδέα πως μια φωτογραφία έχει κάτι να πει σχετικά με τις ηθικές αρχές του εικονιζόμενου είναι βεβαίως κάθε άλλο παρά επιστημονική. Εντούτοις… Τα φωτογραφικά πορτραίτα στην αρχή του λήμματος αυτού απεικονίζουν τα μέλη μιας τρομοκρατικής ομάδας Χριστιανών φονταμενταλιστών που αυτοαποκαλούνται Χάτερι. Βασισμένοι στην πολιτεία του Michigan,  σύμφωνα με τους New York Times συνελήφθησαν τον περασμένο Μάρτιο επειδή σχεδιάζαν να δολοφονήσουν αστυνομικούς, με σκοπό να προξενήσουν γενικευμένη εξέγερση. Στην ιστοσελίδα των Χάτερι συναντάμε, μεταξύ άλλων πρωτότυπων ιδεών, την πληροφορία ότι ο Αντίχρηστος δεν είναι άλλος από τον τότε Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Χαβιέρ Σολάνα.

Μελετώντας τις φωτογραφίες αυτές, δύσκολα θα αποφύγουμε να θυμηθούμε τον Λομπροσιανό χαρακτηρισμό “ηθικά ηλίθιοι”. Και όμως, τα συμφραζόμενα μιας φωτογραφίας είναι πάντοτε ύψιστης σημασίας. Πόσο πολιτισμένοι θα φαινόμασταν, οι περισσότεροι από μας, αν η φωτογραφία της ταυτότητάς μας δέσποζε πάνω από τη λεζάντα “καταζητείται”; Για να αντισταθμίσω λοιπόν σε κάποιο βαθμό τα - άδικα ίσως - αστυνομικά πορτραίτα των πρωταγωνιστών μας, διάλεξα την δεύτερη, ομαδική φωτογραφία, την οποία οι ίδιοι ανάρτησαν στην ιστοσελίδα τους. Ο τίτλος του ψηφιακού αρχείου της εν λόγω φωτογραφίας είναι “χαρούμενες εικόνες”.